Kardeş Kıskançlığı Sağlıklıdır, Önemli Olan Kıskançlığın Seviyesidir
Türk dil kurumu kıskançlığı, “sevilen birisinin başkası ile ilgilendiği kanısına varılınca takınılan tutum ve duyulan duygu.” olarak tanımlıyor. Çocuk açısından baktığımızda sevilen kişi (yani anne), başkası (küçük kardeş) ile ilgilenmeye başladığında hissettiği duygu durumu diyebiliriz.
Kıskançlık yetişkinlerin de baş etmekte zorlandığı bir duygudur ve henüz yetişkinler kadar hayat tecrübesi olmayan, duygularını kontrol edemeyen çocuklar için bu durum daha karmaşıktır. Onların bu durumu en sağlıklı şekilde atlatabilmeleri için onları doğru yönlendirecek rehberlere ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden ebeveynlerin, çocuğun içinde bulunduğu ruh halini iyi analiz etmesi ve onu hayatı paylaşacağı küçük kardeşine hamilelik sürecinden itibaren hazırlaması gerekir. Peki nasıl?
- Öncelikle her durumda olduğu gibi, kıskançlık için de çocuğunuzun içinde bulunduğu gelişim döneminin özelliklerini iyi biliyor olmanız lazım.
- Yeni doğan bir çocuğun temel ihtiyaçları beslenme uyku temizlik ve güven ihtiyacının karşılanması iken büyük çocuğunuz için duygusal ve bilişsel ihtiyaçlar da mevcuttur.
- Bu sebeple kendisini terk edilmiş, ikinci plana atılmış, artık sevilmiyor gibi hissetmesine neden olmamak için kıskanan çocukla mümkün olduğunca nitelikli vakit geçirmeye özen gösterilmelidir.
- Daha önceden beraber yaptığınız etkinlikler (akşam yatmadan hikâye okumak, oyunlar oynamak, parka gitmek gibi) birden bire son bulmamalı. Aşamalı bir geçiş sağlanmalı ve eşler bu süreçte iş birliği halinde olmalı.
- Çocuğunuza “Sen artık abla/abi oldun” gibi söylemlerde bulunurken hassas davranmakta fayda var. Eğer “sen artık abla oldun bu hareketler sana hiç yakışıyor mu?” der ve her olumsuz davranışını abla olmasıyla ilişkilendirerek eleştirirseniz muhtemelen abla olmak istemeyecektir. Ama “Sen artık abla oldun, istersen kardeşinin yemeğini hazırlamama, üstünü değiştirmeme yardımcı olabilirsin” derseniz hem sorumluluk duygusunu geliştirmiş hem de kardeşiyle bağını güçlendirmiş olursunuz.
- “kardeşin çok akıllı bak o beni hiç üzmüyor” gibi söylemlerden mümkün olduğunca kaçınmalısınız. Bu durum kardeşiyle arasında bir rekabet duygusu geliştirmesine sebep olabilir.
- Bir akşamınızı fotoğraflara bakmaya ayırabilirsiniz. Çocuğunuzun bebeklik fotoğraflarını çıkarıp küçük bir bebekken ona yaptıklarınızı, onunla nasıl ilgilendiğinizi anlatabilirsiniz. Bu durum kardeşine daha kolay alışmasını sağlayacaktır.
- Bebek doğduğunda büyük kardeşi bir akrabanın yanına göndermek evden uzaklaştırmak mümkün olduğunca (sağlıkla alakalı ciddi problemler yoksa) tavsiye edilen bir durum değildir. Bu durum çocuğun kendisini değersiz hissetmesine ve bu duruma vesile olan kişiye yani kardeşine öfke duymasına neden olacaktır.
- Tam tersi kardeşi olacağı için kendini ikinci plana atılmış hissedebileceğini düşünüp çocuğunuzu hediyelere oyuncaklara boğup her istediğini yapmaya çalışmamalısınız. Bu durum çocuğunuzun doyumsuz biri olmasına ve kardeşiyle arasında sorunlar yaşamasına sebep olabilir.
- Çocuğunuz kardeşini kıskanıyorsa bunu size açıkça dile getirebilmesi için ona fırsat verin. Duygularını açıkça ifade edebilmesi size bu durumu çözebilmeniz ve hakkında konuşabilmeniz için bir şans verir.
Çocuğunuza yeni duruma alışması için zaman tanıyın ve bu süreçte tüm yaşananlara çocuğunuzun bakış açısından da bakmayı ihmal etmeyin.
Kıskançlık seviyesinde sizin tüm yönlendirmelerinize rağmen bir azalma olmazsa, kardeşine ve size hem fiziksel hem duygusal olarak zarar verecek bir boyuta ulaşırsa bir uzman desteği almayı ihmal etmeyin.
Diğer psikoloji yazılarına da göz atabilirsiniz.
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
