Dört Dublinli – Richard Ellmann
Dublin’in havasından mı suyundan mı yoksa toplumsal atmosferinden mi bilmem; dördü de birbirinden zorlu ve enteresan düşün dünyasına sahip biyografilerdi #okudumbitti diyorum.
Bu kitabı ilk çıktığında almıştım – Temmuz 2016. İlk okuduklarım Wilde ve Joyce idi. Bu ay ise Yeats ve Beckett’i okudum. Çünkü sırada Yeats’in şiir kitabı var okunacak: Her şey ayartabilir beni.
Neyse efendim, öncelikle kitabın yazanı Ellmann’ı kutlamak gerek doğrusu. Ellmann, edebiyat eleştirmeni ve biyografi yazarıymış. Hatta yazdığı James Joyce biyografisi bolca ödül almış ve alanındaki en önemli kaynak kitapmış. Türkiye’de Kabalcı Yayınevi çıkarmıştı bu biyografiyi…
Geleyim 130 sayfalık bu 4 Dublinli’nin biyografilerine. Nasıl sığmış bu kitaba?
Ellmann şöyle yapmış; bu edebiyatçıların dördüyle ilgili farklı yıllarda, Washington Kongre Kütüphanesi’nde seminerler vermiş. Bu makaleler o seminerlere aitmiş. Bence oldukça etkin ve öz olmuş gerçekten. Çünkü birbirleriyle olan benzerliklerini (eserleri bakımından) ve farklılıklarını karşılaştırarak sunmuş bize. Böylece hiç fikri olmayanlara bir altyapı olacak nitelikte bir kitap çıkmış ortaya.
Belki tek sıkıntı, eserlerinin içeriğini bilmeyenler açısından olabilir ki ben de onlardan biriyim. Bildiklerim var, ama bilmediklerim de vardı. Fakat kitaplar ve karakterler öyle net tanıtılmış ve öyle nokta atışı karşılaştırmalar yapılmış ki insanın merakını gıdıklıyor ister istemez
Örneğin Samuel Beckett’in sadece, Godot’yu Beklerken oyununu okumuştum. Bu kitap bitince Watt ve Murphy romanlarını da hemen –kitapçıya giderek– aldım. İki çizgi arasına dikkatinizi çekerim
İlham aldıkları ve etkilendikleri olaylar da ilginç doğrusu. En uç olan ise sanırım Yeats’ in cinsel gücü artsın da şiir yazabilsin diye olduğu vezektomi ameliyatı…
Benzer yaşlarda ülkelerinden ayrılıp aynı ya da farklı şehirlere gitmişler:
Wilde – 20 yaş – Dublin Oxford /
W.B.Yeats – 22 yaş – Dublin Londra /
Joyce – 20 yaş – Dublin Paris /
Beckett – 22 yaş – Dublin Paris
Kitabın içeriği ise şöyle sıralayayım:
Oscar Wilde Oxford’da 1 Mart 1983’te,
W.B.Yeats’in İkinci Ergenliği 2 Nisan 1984’te,
Sanatın İçinde ve Dışında: James Joyce 10 Mart 1982’de
Samuel Beckett: Yokülkenin Yokinsanı 16 Nisan 1985’te sunulmuş seminerler.
Dört Dublinli, herkese değil sadece ilgi duyup bu yazarların eserlerini okumak niyetinde olanlara önerebileceğim bir kitap diyerek ve Ellmann’ın Giriş bölümüne yazdığı metinden alıntıyla bitireyim yorumumu.
Sevgimle ilettim.
“Dördü oldukça tuhaf bir topluluk oluşturuyor aslında. Kendileri farkında olmasa da benzerlikleri çarpıcı. Anavatanlarından uzakta, zekâ dolu, karmaşık, yabanıl, bir arada dolanıyorlar. Görkemli, gösterişli, boş olduğunun bilincinde olsalar bile çalım ata ata gezinen bu Dublinlilerin, Yeats’in şiirindeki Pisagor gibi altından uylukları var. Kendi önermelerine kafa tutuyorlar; sanatla sanatdışının, hazla dehşetin, sahiplenmeyle yadsımanın arasında gidip geliyorlar. Aynı kentten çıkıp gelmeleri açıklamıyor onları, ama özerklik için sıkı bir mücadele ruhu, dış güçlerin işgaline duyulan tiksinti, iç parçalanmadan nasibini alma hepsinde görülen, adalılıklarından gelen asal özellik.”
Sitemizdeki diğer kitap tanıtımlarına da göz atabilirsiniz.
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
Haftalık bültenimize ücretsiz abone olup gelişmelerden haberdar olabilirsiniz.
– Dört Dublinli – Richard Ellmann
