Kentlerin Hackerları: Onaranlar Kulübü
Sokaklarda onarma ve üretme çalışmaları yapan Onaranlar Kulübü, kent sorunlarına dikkat çekerek zarar gören yapılara estetik bir bakış açısı katıyor.
Doğukan Güngör, Furkan Bakır ve Ufuk Emin Akengin’in kurucuları olduğu bu proje 2016 yılında faaliyete geçerek kentleri güzelleştiriyor. Yolda, kaldırımda, duvarlarda kırık dökük, bozuk ya da değiştirilmeye müsait alanlara kendi bakış açılarıyla hoş bir hava katıyorlar. Kısa zamanda büyük bir ilerleme kaydeden Onaranlar Kulübü, bu alanda farklı şehirlerde çeşitli atölyeler gerçekleştiriyor.
Onaranlar Kulübü’nün yaratıcıları kimler?
Onaranlar Kulübü fikri esasında Doğukan Güngör, Furkan Bakır ve Ufuk Emin Akengin’den çıktı. 2015 yılında bir kahve sohbeti sırasında ismi ortaya çıkan projemiz, 2016 yılında sokaklarla diyalog kuran üretimler ve atölyelerle faaliyetlerine başladı ve kısa zamanda tamamen organik bir şekilde büyüdü.
Bu fikrin nasıl ortaya çıktığından ve çalışma motivasyonunuzdan bahsedebilir misiniz?
Uzun süredir 3 boyutlu yazıcı teknolojileriyle ilgileniyoruz. Bu teknolojinin, kitleleri tüketici konumdan üretici konuma taşıyan bir kültürle birlikte onarma kültürünü de beraberinde getirdiğinin farkındayız. Bu farkındalığımızı onarma, üretme ve paylaşma ekseninde gönüllülerle yaratıcı projeler üreterek daha fazla insana ulaştırmanın fayda sağlayacağını düşündük. Bugün Türkiye’nin birçok şehrinden farklı disiplinlerden birçok gönüllü ile sosyal etki yaratan projeler geliştirerek üretimin demokratikleşmesi için çabalıyoruz. Bu çabaya karşılık aldığımız olumlu geri dönüşler de motivasyonumuzu arttırıyor diyebiliriz.
İstanbul dışında bu projeyi nerelerde yürütüyorsunuz?
Yoğun olarak İstanbul’da aksiyon alıyoruz gibi gözükse de aslında Türkiye’nin birkaç farklı şehrinde de işler yaptık. Halen de “Yenilik Peşinde” eğitim projemiz ile birlikte 7 farklı ilde faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Onun dışında Berlin, Milano, New York’ta da ufak sokak işlerimiz oldu.
“İdeal şehri” nasıl tanımlıyorsunuz? Sizce yaşanabilir bir şehir nasıl olmalı?
İdeal şehrin önemli bileşenleri katılımcı role sahip toplum, tasarım ve fayda odaklı düşünen yerel yönetim ve kolektif üretime inanan STK’lar. Bu 3 disiplinin temel oluşturduğu şehirlerin yaşanabilir olmaması için hiçbir sebep yok. Onaranlar Kulübü olarak biz de bu 3 disiplinin bir parçası olmaya, kentleri yaşanabilir hale dönüştürecek aksiyonlar almaya çalışıyoruz. Hem katılımcı rol üstlenmeyi, hem kolektif üretimi aşılarken aynı zamanda yerel yönetimlerin tasarıma ve faydaya yatırım yapması gerektiğine dikkat çekiyoruz.
Gönüllülerle de bu faaliyeti yürütüyorsunuz. Herkes üye olabilir mi kriterleriniz neler?
Bizim kapımız herkese açık. Öncelikle herhangi bir ön eleme vesaire olmuyor. Çünkü bize çok soruluyor bu; “Ya, kulübe üye olmak istiyorum ama mülakat oluyor mu, ücret ödemem gerekli mi?” Hayır hiçbir şey gerekli değil! Gönüllülük işi sevgiyle olur. Ancak kentine bağlı, kendi kenti için fayda sağlayacak birinin de Onaranlar Kulübü’ne ihtiyacı olduğunu düşünmüyoruz. Biz sadece faydaya dikkat çekip herkesi bu amaç ile harekete geçmeye davet ediyor, cesaretlendiriyoruz.
Farklı şehirlerde atölyeler düzenliyorsunuz. Bu atölyelerin içeriğinde neler var? Katılımdan memnun musunuz?
Bugüne kadar düzenlediğimiz tüm atölyelerin katılımcı profilinden ve ilgisinden çok memnunuz. Hatta daha fazla iş yapmak üzere yeterli koşulları sağlayamadığımız için de üzülüyoruz. En büyük kısıt da zaman. Her birimiz profesyonel iş hayatı olan insanlarız. Bu yüzden kulübe zaman ayırıp çalışmak kısmen zor olabiliyor.
Onarım çalışmalarında belediyelerle herhangi bir problem yaşıyor musunuz ya da yaşadınız mı? Çalışma öncesi izin talep ediyor musunuz?
Belediyelerle herhangi bir problem yaşamadık. Semtlerinde işlerimizi yaptığımız yerel yönetimlerin çoğu da bizi destekledi. Yaptığımız hiçbir işte kente, o kentin hafızasına ya da eşyalarına zarar verecek aksiyonlar almıyoruz. Bu yüzden de sorun yaşamıyoruz. Çok nadir de olsa iş yaptığımız mahallelerdeki bazı komşuların yaptıklarımıza sıcak bakmadığı oluyor.
Bu projeden herhangi bir maddi kazanç elde ediyor musunuz yoksa tamamen gönüllülük esasına mı dayanıyor? Sponsor desteği alıyor musunuz?
Bu soru neden bu kadar çok merak ediliyor bilmiyorum. Maddi kazanç olması yaptığımızı değersizleştirecek mi? Ya da tam tersi para kazanmasak daha mı saygın olacağız? 😊 Kulübün maddi kazancı var elbette ki. Olmasa bunca büyük işler nasıl yapılabilir ki? Hepimizin profesyonel işi olduğu için kulüp bizim için bir geçim kaynağı değil. Dolayısıyla markaların desteği sayesinde birçok hayali gerçekleştirebiliyoruz. Gelecek projelerimiz için de finans birikimi yapıyoruz tabii ki.
Yaptığınız çalışmalar sonucu nasıl dönüşler alıyorsunuz?
Biz yaptığımız işlerle insanların katılımcı rol üstlenmesini istiyor ve buna olanak tanıyoruz. Açıkçası bugüne kadar yaptığımız tüm açık çağrılı sokak işlerinde de bu katılımcı rolünü odak noktamıza koyduğumuz için hem belediyeler hem de mahalle sakinleri işimizin bir parçası oluyor. Yaptıklarımızın üzerine bir tuğla koyan da oluyor, uzaktan izleyen de ya da olumsuz eleştiren, hatta yaptıklarımızı tahrip eden de. Aslında en başından beri tek beklentimiz, olumlu-olumsuz bir kenara, insanların sadece aldığımız aksiyonlara tepki vermesi. Çünkü hiçbir işimiz için güzellik ya da beğenilme iddiamız yok. Tek iddiamız insanların dikkatini kendi imkânlarıyla etraflarını güzelleştirmelerine ön ayak olmak.
Bugüne kadar onarımı çok uzun süren ya da sizi zorlayan bir çalışma oldu mu?
Günlerce çok az uyuyarak çalıştığımız, zaman kısıtı yaşadığımız işlerimiz oldu tabii ki. Örneğin Temmuz 2019’da yaptığımız Kendine Has Kent Hack’leme Atölyesi kapsam olarak büyük ve bir hayli zaman alan bir projeydi. Ancak kesinlikle bizi olumsuz etkilediğini söyleyemeyiz.:)
Gelecekte ne gibi çalışmalarınız olacak biraz bahsedebilir misiniz?
2020’de Onaranlar Kulübü ismini daha çok duyacaksınız. Sokaklarda daha büyük işlere imza atacağımız bir yıl olacak. Ayrıca, en nihayetinde bir Onaranlar Kulübü Atölyesi kurma planımız var, yeterli desteği görebilirsek tabii.
Onaranlar Kulübü internet sitesi: http://onaranlarkulubu.com/
Onaranlar Kulübü İnstagram: @onaranlarkulubu
Sitemizdeki diğer röportajlara da göz atabilirsiniz.
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
