Thomas Bernhard’ın Bitik Adam ve Beton Romanı Üzerine
Yazarın okuduğum ilk romanı Beton.
Rudolf bir müzikolog ve sevdiği besteci Mendelssohn Bartholdy hakkında bir kitap yazmak istiyor. Bunun üzerinde on yıldır çalışıyor fakat daha bir cümle bile yazabilmiş değil. Onu zorlayan nefes darlığının yanında “Ablası” en büyük engeli. Onun varlığı, somut ve soyut, her koşulda dayanılmaz.
Rudolf’un yazmaya bir türlü başlayamamasını okuyoruz sayfalar boyunca. Aklından hiç çıkmayan ablası ve kafasının içinde var olan daha fazlasıyla. Doksan üç sayfalık tek bir paragrafta, duraksız, tekrarlarla.
Bir an dursa soluğu kesilecekmiş gibi okurunun da soluğunu kesecek şekilde yazıyor Bernhard. Bir o kadar şiirsel zaman zaman. Kafiyeli. Daha romantik bir yerden baş döndürücü. İnsanı biraz yoran biraz kıran bir yerden de anlatmıyor değil kendini yazar.
Hep şikâyetçi, hep öfkeli!
Bu kadar küstürülmez bir insan! Küstürülmemeli!
Yürüyen düşünce, canım adam, aynı üslubu koruyarak kaleme alıyor Bitik Adam’ı da.
Anlatıcı, Glenn Gould hakkında bir eser yazmaktayken alıyor Wertheimer’in ölüm haberini ve onunla ilgili hatıralar, düşünceler, duygular deryasına dalıyor. Akıntı yönsüz. Ağır ve yorucu kulaç atmak onunla. Boğulma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor okurunu. Derine iniyor gittikçe, hiç kaçınmıyor. Soluğu kesildi kesilecek, soluğu kesti kesecek biçimde.
“Bitik adam” Wertheimer, Glenn Gould ve anlatıcı, Salzburg’da Horowitz kursunda piyano eğitimi alan üç arkadaş. Glenn Gould en iyileri. Yüzyılın en önemli piyano virtüözü olacak kariyerinin devamında. Onun karşısında kendini hep yetersiz gören anlatıcı ve Wertheimer ise piyano çalmaktan vazgeçiyor zaman içinde. Varoluş sancılarından kendini kurtaramayan Wertheimer intiharda buluyor çareyi. Glenn ondan önce beyin kanaması geçirip ölüyor. Anlatıcıysa bu iki ismin arkasına saklanarak insanı anlatmaya başlıyor aslında. İnsanları, toplulukları. Anlam arayışını, kendini tanımayı. Aile kavramını, eğitim sistemini, yönetim biçimini. Müziği. Büyük şehri, kırsalı.
Yazar yine şikâyetçi. Kızgın hâlâ. Bir kum torbasını yumruklarcasına eleştiriyor insanı ve onun yarattığı her şeyi.
Eylemi çok kısıtlı. Beton’da daha çok hareket var yine de Bitik Adam’a göre. Klasik olay örgüsünün dışında bir kurguya sahip yazarın eserleri. “Bu ne bilinç akışıymış arkadaş!” dedirtiyor hayretler içinde okuruna. Bir de “Bu ne haklı adam!” dedirtti bana şahsen!
Kolay olacağını söyleyemem ama okuyun lütfen, göğüslemekten kaçınmayın o zoru. Fena şeyler söylüyor değil çünkü dünyamıza dair. Anlarsak, daha iyi olacağız çünkü.
BİTİK ADAM – THOMAS BERNHARD
12. baskı: İstanbul, Ekim 2022
ÇEVİREN: SEZER DURU
YAPI KREDİ YAYINLARI
BETON – THOMAS BERNHARD
8. baskı: İstanbul, Ocak 2023
ÇEVİREN: SEZER DURU
YAPI KREDİ YAYINLARI
Yazarın (eceeskiköy) diğer yazılarına da göz atabilirsiniz.
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
Haftalık bültenimize ücretsiz abone olup gelişmelerden haberdar olabilirsiniz.
– Thomas Bernhard’ın Bitik Adam ve Beton Romanı Üzerine
