Dr. Murat Kınıkoğlu ile Vegan Beslenme Üzerine Sohbet
Son yıllarda oldukça gündemde olan vegan beslenme şekli, hem tıp dünyasında hem kamuoyunda çok fazla tartışılıyor. Temelinde etik söylemler barındıran vegan beslenme biçiminin tercih edilme sıklığı gittikçe artıyor.
Kalp ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Kınıkoğlu; vegan beslenme üzerine yaptığımız röportajda, b4 tarz beslenmenin özellikle kalp sağlığına olumlu etkilerini anlattı. Toplumun bu konuda yeterince bilgi sahibi olmadığını da sözlerine ekledi.
Öncelikle vegan beslenme nedir? Türleri nelerdir?
Vegan beslenmede et, tavuk, balık gibi her türlü hayvanın etiyle birlikte bu hayvanların doğal hayatta kendi yavruları için yaptığı süt, yumurta, bal gibi hayvansal ürünler ve bu ürünlerden kültüre edilen peynir, yoğurt, kefir gibi yiyecekler yenmez, tek besin kaynağı bitkilerdir. Benim hastalarıma ve orta yaş üstü insanlara önerdiğim beslenme şekli “az yağlı vegan beslenme” dir. Tıkalı kalp damarlarının açılması amacıyla uyguladığımız bu beslenme şeklinde vegan beslenmeye ilaveten şeker ve zeytinyağı dâhil bitkisel yağlar kullanılmaz.
İnsanlar genellikle ya sağlık için ya da etik açıdan doğru olduğunu düşündüğü için vegan olmaya karar veriyorlar. Siz vegan olmaya nasıl karar verdiniz? Süreç nasıl işledi?
Benim vegan olma serüvenim 54 yaşında kalp krizi geçiren ağabeyimden sonra başladı. Annem ve babam da kalp hastasıydı ve onlara hiçbir yardımım olmamıştı. Kardiyolog olmama rağmen ben de mi kalp krizi geçireceğim diye düşünürken Dr. Orish ve Dr. Esselstyin’in bitkisel beslenmeyle kalp damarlarının açıldığını gösteren çalışmalarını okudum. Konuyla ilgilendikçe kalp hastalığından korunmanın tek yolunun az yağlı bitkisel beslenme olduğunu gördüm.
Navegan bireylerin veganlığa geçiş sürecinde fiziksel olarak yaşayacakları değişim ve sıkıntılar nelerdir?
Yeteri kadar motive olanlar herhangi bir fiziksel sıkıntı çekmezler. Halk arasında veganların et yemedikleri için halsiz olacakları veya saçlarının döküleceği şeklinde yanlış inanışlar var. Bu duyumların etkisi altında kalarak vegan olduktan sonra dökülen saç tellerini sayanlar gördüm. Bu açıdan doğru bilgiye ulaşmak çok önemli. Bilimsel çalışmalar, akıllıca uygulanan vegan beslenmenin herhangi bir eksikliğe neden olmadığını, artılarının eksilerinden fazla olduğunu gösteriyor.
Vegan beslenme sürecine yeni başlayan bireylerin beslenme şekli nasıl olmalıdır? En çok hangi besinleri tüketmeleri gerekir?
Veganlar dört ana grup yiyecekle beslenir: sebze, meyve, tam tahıl ve bakliyat. İlaveten yemişler ve kabuklu kuru yemişler tüketiriz. Bir hafta boyunca bu besin gruplarının her birinden azar azar da olsa yemek önemlidir. Sıvı yağ (zeytinyağı) dahi olsa aşırı tüketimini uygun bulmuyorum. Aynı şekilde “şeker” vegan bir üründür, etik olarak yenmesinde bir sakınca yoktur ancak fazla miktarda tatlı yemek vegan olanlar için de olmayanlar için de zararlıdır.
Vegan beslenmenin bireye ve dünyamıza katkıları nelerdir?
Vegan olursanız kalp krizi, şeker hastalığı, romatizma, felç hastalığı riskiniz azalır. Yaşlılık yıllarında zihinsel kapasiteniz daha iyi olur. Alzheimer hastalığı riskiniz düşer. “Vegan Sağlık” kitabımda detaylarıyla anlattığım gibi vegan olmak en sık görülen “50” hastalığa yakalanma riskinizi azaltır.
Veganlığın çevreye olumlu katkısı maalesef yeteri kadar bilinmiyor. “Vegan olmadan çevreci olamazsınız” dediğim kişiler “Ne alaka?” diyorlar. Besi hayvanları için kullandığımız su bizim içtiğimiz sudan fazladır. Düşünün, 453 gram sığır eti için 49 ton su kullanmanız gerekiyor. Hayvanların sindirim süreçleri yılda 100 milyon ton metan gazı salıyor. Tüm dünyadaki Co2 nin % 9’u, metan’ın % 37’si, azot oksit’in % 65’i hayvancılık faaliyetleri sonucunda açığa çıkıyor.
Yapılan son araştırmalarda özellikle kırmızı et başta olmak üzere diğer hayvansal gıdaların kanserojen madde taşıdığını görüyoruz. Mevcut durumu göz önüne alınca geleceğin vegan olduğunu söyleyebilir miyiz?
Vegan nüfus tüm dünyada ve ülkemizde büyük bir hızla artıyor. Özellikle gençlerde vegan beslenmeye büyük ilgi var. Onların çıkış noktaları sağlık değil etik… Bu yüzden çok daha anlamlı.
Son zamanlarda ailelerin çocuklarını vegan beslediklerine dair olumsuz yönde pek çok haber çıktı. Vegan beslenmenin çocukların gelişimine ve sağlığına etkisi nedir?
Kötü beslenen çocuk sorunu vegan olmayanlarda da var. Bana 12-13 yaşlarında yüksek tansiyonla gelen, kilo sorunu olan, insülin direnci gelişmiş çocuklar var. Bunların hiçbiri vegan değil ama sağlıksızlar. Vegan çocuklarda obezite sorunu, tansiyon sorunu çok daha az görülüyor. Tabi ki çocuğunuzu yağ ve şekerle beslerseniz vegan olsa da rahatsızlıklar ortaya çıkar.
Son olarak okuyucularınıza iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?
Kendiniz için, aileniz için, çevreniz için ve dünya için yapabileceğiniz ne iyi şey vegan olmaktır. Bizi okuyanlara instagram, twitter ve youtube hesaplarımı takip etmelerini. Tüm paylaşımlarımda bilimsel makalelerin desteğini alıyorum. Ne kadar çabuk vegan olurlarsa kendileri için ve dünya için o kadar iyi olacaktır.
Dr. Murat Kınıkoğlu internet sitesi
Dr. Murat Kınıkoğlu Youtube Hesabı
Dr. Murat Kınıkoğlu İnstagram Hesabı
Dr. Murat Kınıkoğlu Twitter Hesabı
Sitemizdeki diğer röportajlara da göz atabilirsiniz.
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
