Montano Hastalığı | El Mal de Montano | Enrique Vila-Matas
Selâmlar!
6 gündür araya başka kitap almadan, keyfini çıkararak, cümleleri çizerek fosforlayarak, notlar alarak, enfes bir kitabı “Aşırı dozda edebiyata” maruz kalarak #okudumbitti diyebilmenin huzur ve mutluluğunu yaşıyorum. Bir roman düşünün ki başkahramanı #edebiyat olsun ve sizi oyuna getirsin. Tam odaklandığınız ve kurgu için zihninizde bir yol haritası oluşturduğunuzda, tabiri caizse her şeyi darmaduman etsin ve yeni kurgu oluştursun. Ve bunu yaparken ilginizi hep canlı tutup, önünüze özel bir kurgu tabağıyla, bütün o sevdiğiniz, bildiğiniz yazarları sunuversin.
Okurundan özel ilgi isteyen bu eser için, genelde ‘roman’ dense de, aslında pek çok türü içeriyor. “Marifet iltifata tabidir.” denir ya; işte bu denli yoğun içeriği okunabilir ve akıcı kıvama getirmeyi ödüllendirmiş edebiyat çevreleri: 3 ödül vermiş ve 11 dile çevrilmiş. En uzun, 2.bölümdü ve bir edebi tür olarak günlük yazmış yazarların sözlüğü gibiydi. Her bir yazara bir başlık atılarak eserlerinden alıntılar paylaşılmış. Anlatıcı bunları bazen kendi söylediklerine referans olarak da kullanıyor. Örneğin, Pessoa’nın Huzursuzluğun Kitabı’na neredeyse 3 sayfa ayırmış. Adı geçen her yazarı tek tek not aldım, sanırım 30 u geçti isimler keza adı geçen eserler de not alındı efendim.
Bu roman, çokça vurgulandığı üzere, “edebiyata hayat verme ” süreci. Kimi yerlerde “trend” olan yayımlara ve onları yayınlayanlara oldukça sert ifadeler kullanılmıştı. “Edebiyat düşmanları” tanımı en hafif tanım olsa gerek… Dikkatimi çeken bir konu ise şu: kimi yerlerde cümlelerin, tıpkı bir şiirin tekrar eden satırları gibi tekrar edilmeleriydi. Bu da sanki hafiften bir şiirsellik katmış romana. Özetle; bu eser, gezi desem değil, günlük desem değil, anı desem değil, kurmaca desem değil velhasıl şu hepsinin doğru karışımından ortaya çıkan bir ebru tablosu… Zevkine varmak size ve ilginize kalmış.
Şu açık ki: aşırı dozda edebiyata maruz kalacaksınız; defterinizi ve kalemlerinizi hazır edin.
Uyarı: 2.bölümde biraz sabırlı bir okur olmanız gerekebilir. Tüm edebiyatseverlere KESİNLİKLE ve İÇTENLİKLE öneriyorum…
Zor bir kurgunun altından maharetle kalkmış yazar Vila-Matas… Ayrıca bu özel kitabı kaliteli bir çeviriyle bize ulaştıran Jaguar Kitap’a da teşekkürlerimi iletiyorum.
Ay sonuna kadar bitmez demiştim, ama kendisi Temmuz ayındaki son kitabımdı. Sevgimle ileterek sizi alıntılarla baş başa bırakıyorum:
✍”Melunların daimi kurtarıcısı olan, âşıklara ilham veren ve rehberlik eden, çaresizliği yenen ve belki de dünyayı kurtarabilecek olan edebiyattan başka bir vicdanımız yoktur.”
John Cheveer
✍”Güzeldir mücadele etmek ve mesela, edebiyatın bizzat kendisine dönüşmek, edebiyat için mücadele etmek, o can çekişir ve sen aldatılmış bir adamın keyifli hayatını sürerken kendi benliğinde ona hayat vermek. Güzeldir mücadele etmek, boşluğun karşısında durup uçuruma meydan okumak…”
✍”Her şey sona erdiğinde, yazarlar, bunca kelimenin sorumluları ‘orada yaşamaya devam ediyor hâlâ’, tiyatroda kalıyor her biri ve kelimeleri, dile getirildikleri anın da ötesinde yaşamaya devam ediyor.”
✍”Bir rahatsızlığınız olduğunda kendinize ait bir fikriniz olur.”
✍ “Yazar olmak başka birine, bir yabancıya dönüşmektir: İnsanın kendisini dönüştürmeye başlaması gerekir. Yazmak demek, ‘canlandırmak’, yeni bir kişiliğe bürünmek demektir. Yazma başkasının yerine geçmektir.”
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
✍ “Edebiyat bazen bir hastalıktır: Tedavisi yine kendisi olan bir hastalık… Ne var ki etkisi herkeste farklıdır bu hastalığın.”
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
✍ “Her şey arsızca hüzünlü ve gerçekti. Ama son derece edebiydi de.”
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Rosa: Montano’yu buna bulaştırma, edebiyata bulaştırarak ona yeterince kötülük yaptın zaten, zavallıcık kitap gibi konuşuyor, kitap gibi konuşmak ne demek biliyor musun?
Montano’nun babası: Kitap gibi konuşmak dünyayı sonsuz bir metnin uzantısı gibi okumaktır.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
“…ufka diktim gözlerimi şiddetli bir fırtınanın habercisi belli belirsiz bulutlar hayal ettim; bu fırtına kitapların sonunu, edebi olmayan ve sahte yazarların zaferini getirecekti.”
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
✍ “Nasıl ki her uçağın düşme tehlikesi varsa, her kitap da kendi içinde başarısız olma ihtimalini barındırmalı.”
✍Sessiz çığlıklar atmaktır yazmak.
✍Yazma hastalığı denen bir hastalıktan söz edilebilir. / Marguerite Duras
Konuklarımızın diğer yazılarına da göz atabilirsiniz.
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
Haftalık bültenimize ücretsiz abone olup gelişmelerden haberdar olabilirsiniz.
– Montano Hastalığı | El Mal de Montano | Enrique Vila-Matas
