Muamma LGBTİ+ Derneği İle Röportaj
Mersin’de yaklaşık 1 yıldır faaliyet gösteren Muamma Lgbti + Derneği ile lgbti bireylere yönelik yapılan hak ihlalleri ve derneğin çalışmaları üzerine, kurucularından Zarife Akbulut ile bir röportaj gerçekleştirdik.
- Öncelikle bize biraz kendinizden bahseder misiniz?
Muamma Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Trans, İnterseks ve Plus (+) Derneği 1 Kasım 2018 yılında kuruluşunu gerçekleştirdi. Daha önce inisiyatif olarak 1,5 yıllık bir geçmişe sahip. Hak savunuculuğu yapan ve LGBTİ+ kapsayıcılığı olan bir örgütlenme. Karar alma mekanizmalarını demokratik işleyişle belirleyen, her LGBTİ+’nın katılımını ve sözünü ifade edebileceği bir örgütlenmeyi esas alır. Komisyon ya da çalışma grupları oluşturarak sorun ve talepleri örgütlemeye çalışır.
- Derneğin kuruluş aşamasında bir problem yaşadınız mı?
Hayır yaşamadık.
- Lgbti+’lara yönelik saldırıları geleneksel ve sosyal medyanın sunumunu nasıl buluyorsunuz?
Ana akım medyanın haber dilini LGBTİ+’lara yönelik nefret söylemi üreten bir içerikle sunduğunu söyleyebiliriz. Geleneksel ve sosyal medyada da benzer bir durum söz konusu. Saldırı haberlerinde genellikle kullanılan dil; hayatta kalanı gözetmeyen aksine faili aklayan, suçu gerekçelendiren ve nefretle işlenen suçları magazinselleştiren bir dil.
- Ülkemizde ve dünyada Lgbti+ bireylerin haklarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Gelecekte değişmesini istediğiniz bir şey var mı?
Biz, cinsel yönelimi veya cinsiyet kimliği her ne olursa olsun bütün insanların İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde tanımlanan tüm insan haklarına erişimi olması gerektiğini savunuruz. Ancak dünyanın birçok ülkesinde Türkiye’de dâhil olmak üzere, cinsel yönelimi ya da cinsiyet kimliği çoğunluğa uymayan kişiler sıklıkla ayrımcılık veya istismarın meşru hedefi haline getiriliyor. Çok az ülkede eşcinsellere evlenebilme yasası mevcut.
Tüm dünyada milyonlarca insan, cinsel yönelimleri ya da cinsiyet kimlikleri nedeniyle infaz ediliyor, cezaevine konuyor, işkence görüyor, şiddete ve ayrımcılığa uğruyor. Dünyada hala 76 ülke yetişkin eşcinseller arasındaki cinsel ilişkiyi suç olarak tanımlıyor ve 10 ülkede verilen en ağır ceza ölüm cezası olabiliyor. 23 Avrupa ülkesi, zorunlu kısırlaştırma işlemini trans kimliklerin yasal olarak tanınmasının ön koşulu olarak tanımlıyor.
Türkiye’de anayasada nefret suçları tanımı olmadığı için birçok LGBTİ+ uğradığı şiddet davalarında cezasızlıkla karşılaşıyor. Bu durum LGBTİ+ hayatını tehdit eden ve onlara yönelik saldırıların meşrulaşmasını sağlıyor. Yine anayasada ayrımcılık ve eşitlik maddesi yeterince genişletilmediği için ve uygulanmadığı için sağlık, eğitim, barınma hakkına erişim ile çalışma yaşamında uğranılan hak ihlalleri çok yaygın ve yüksek.
Yasaların ayrımcı bir şekilde uygulanması ya da yorumlanması, polis şiddeti, keyfi para cezalarının uygulanması, gey erkeklerin orduda yaşadıkları ihlaller ya da askerliğe elverişli olmamak sıklıkla uğradığımız hak ihlalleri arasında.
İsteğimiz tüm bu ayrımcı yasaların ve uygulamaların değişmesi, nefret suçlarının anayasal güvence altına alınması ve LGBTİ+ haklarının insan hakkı olduğunun kabul edilmesidir.
- Mersin’de sizden başka lgbti+ dernekler de bulunuyor. Niçin başka bir tane daha açmayı tercih ettiniz?
Mersin’de bizim dışımızda 7 Renk LGBTİ Derneği bulunmakta. Muamma LGBTİ+ Derneği’ni kurmadan önce bizde aktivistler olarak bu dernekte faaliyet yürütüyorduk.
Ancak yaşanan sorunların kişisel çatışmalara evrilmesinin ardından, karşılıklı hukukumuzun gerektirdiği ölçüde adımlar atarak yenilenme sürecini başlatmaya ve bu saiklerle yürütmeye çalıştık.
Yapıcı ve yeniden kurucu tartışmaları yürütme gayretimiz ve emeğimiz karşısında mevcut yönetimin, kişilerin iradesini yok sayarak, sorumsuzca dernek kurulumu gerçekleştirdiğini duyduk. Duyduk diyoruz çünkü bizler ortak tartışma ve süreç işletmeye çalışırken bize geri bildirim yapılmaksızın, derneğin öznelerinden habersiz oldubittiye getirilerek genel kurul gerçekleştirildi.
Yeni yönetime alınan bir kısım kurul üyelerinin eski yönetimle yukarıda bahsettiğimiz süreçten habersiz ve yine yukarıda bahsettiğimiz derneğin öznelerinden ve o süreçte irade gösteren toplamdan bağımsız isimlerin olduğunu gördük. Gerçekleştirilen genel kurulun şeffaf ve demokratik bir biçim şöyle dursun kâğıt üzerinde bir genel kurul olduğunu da bilmekteyiz.
Hiçbir ilke ve etik yöntem uygulanmadan gerçekleştirilen genel kurulun ve bu genel kurul sonucundan kendilerince belirlenmiş olan mevcut yönetime tüm bu tartışma süreci tarafımızca yazılı ve sözlü olarak aktarılmıştır. Meşru olmayan yöntemlerle ilerletilen ve gerçekleştirilen genel kurulun feshedilerek, gerçek öznelerin iradesini tanımayan, dayanışmacı olmayan, şeffaflıktan uzak yürütülen bu sürecin özeleştirisi ile birlikte istifa edilmesini beklediğimizi kendilerine ilettik. Ancak herhangi bir olum olumsuz dönüş alamadık.
Gelinen bu noktada bizler, bu egemen kültürün iktidar biçimlerine, bu anti-demokratik işleyiş yöntemlerine sahip bir derneğin çatısı altında mücadele etmenin imkânsızlığını tüm bu süreç boyunca kavradık. Ve dernekten ayrılarak başka bir örgütlenmeyi önümüze koyduk.
- Türkiye’de LGBTİ+ örgütleri ve aktivistlerinin yeterli çalışma yaptığını düşünüyor musunuz?
Evet. Yaşadığımız hak ihlalleri çok katmanlı ancak LGBTİ+ aktivistlerinin tüm hak ihlallerinin yaşandığı yerlerde alan örgütlenmeleri ile faaliyet yürütüyor. Adalet/hukuk alanında açık kimlikli avukatlar bu alanda spesifik çalışmalar yürütüyor. Eğitim alanında açık kimlikli eğitimciler hem istihdam hem de eğitimin cinsiyetçi bir anlayışla uygulanmasına karşı faaliyetler yürütüyor. Trans öz örgütlenmesi, lezbiyen biseksüel kadınların öz örgütlemesi gibi çeşitli alanlarda örgütlenmeler ve faaliyetler yürütülüyor.
- Dernek olarak ne gibi projeleriniz var?
-Grup terapisi LGBTİ+’lar ile Travma Odaklı Psikososyal Destek Grubu
-Yerel örgütler stratejik plan çalışmaları yaz kampı
-Hukuk danışma birimi için avukat danışma ağı kurma
-Psikososyal destek için psikolog danışma ağı kurma gibi projelerimiz mevcut şimdilik.
- Çalışmalarınızın finansal kaynağına nasıl sağlıyorsunuz? Herhangi bir siyasi partiden destek alıyor musunuz?
Siyasi partilerden destek almıyoruz. Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından aktivistler ve sivil toplum örgütlerine hızlı ve esnek destek sağlamak üzere tasarlanan Sivil Düşün programından destek alıyoruz.
- Derneğinizde gönüllü çalışmak isteyen kişiler için herhangi bir kriteriniz var mı? Size nasıl ulaşabilirler?
Homofobik, cinsiyetçi, ırkçı, ayrımcı olmayan kimselerle çalışabiliriz. Sosyal medya sayfalarımızdan ve derneğimize gelerek çalışmalarımıza katılabilir, bize ulaşabilirler.
Sitemizdeki diğer röportajlara da göz atabilirsiniz. Muamma LGBTİ+ Derneği
Korsan Edebiyat’ı instagram üzerinden de takip edebilirsiniz. Muamma LGBTİ+ Derneği
