Zulmün Resmini Yapabilir Misin Picasso –
“Pangloss ona hiçbir şeyin bundan daha iyi olamayacağını açıkladı. Jacques aynı görüşte değildi. İnsanlar kendi özlerini biraz bozmuş olmalı, diyordu. Çünkü insanlar kurt doğmadıkları halde kurt kesildiler. Tanrı onlara ne yirmi dörtlük top verdi ne de süngü, oysa onlar yıkıp yakmak için top ve süngü yaptılar.” (Voltaire, Candide.)
İSPANYA İÇ SAVAŞI – GUERNICA
Paris’te düzenlenecek 1937 Dünya Fuarı kapsamında Modern Hayatta Sanat ve Teknik sergisinin İspanya için ayrılan bölümünde sergilenmek üzere İspanyol Hükümeti Pablo Picasso’dan bir resim yapmasını ister.
Aynı tarihte İspanya iç savaş yaşamaktadır ve Nisan 1937 de Nazilere ait bombardıman uçaklarıyla İspanya’nın Guernica şehri bombalanır. Bu hava saldırısıyla birlikte şehir neredeyse bütünüyle yok olmaya mahkûm edilir. Faşist güçler ile Cumhuriyetçiler arasında gerçekleşen iç savaşta bu saldırının amacı da Faşistleri desteklemek olur.
Bu saldırıdan etkilenen İspanyol asıllı ressam Picasso sergi için savaşların neden olduğu ölümleri, şiddeti ve insanlığın çaresizliğini anlatan bir tablo yapar: “GUERNICA”
Tablo sergilendiği vakit büyük bir ilgi görür ve birçok ülkede daha sergilenir. Sergilerden birinde “Bu resmi siz mi yaptınız?” diye soran Alman generaline “Hayır, siz yaptınız.” cevabını veren Picasso eserinde savaşların zulümden ötesini doğurmadığını vurgular. Zaman içinde tablo, savaş karşıtı ve barış yanlısı düşüncelerin sembolü haline gelir.
“BANA MUTLULUĞUN RESMİNİ YAPABİLİR MİSİN ABİDİN?” – Nazım HİKMET.
Guernica’nın hikâyesinin bende uyandırdığı ilk etki mutluluk oldu. Ancak “buruk” olarak niteleyebileceğim bir mutluluk. Nazım Hikmet geldi en önce aklıma ve Abidin Dino…
Bir imtihan dünyası ise şayet bu dünya, kanaatim şu ki; zulüm dünyanın imtihanıdır. Tarih boyunca zulmü yenemeyişi ise dünyanın, imtihanı hep kaybettiği anlamındadır. Bu hususta, dünya hayatı için “Davalar burada kazanılır ve burada kaybedilir.” diyen Sartre’a da hak vermek mümkündür sanıyorum. Yüzyıllar öncesinden bugüne dünya kaybediyor; biz kaybediyoruz.
“Cehennem başkalarıdır.” der Sartre. O’nun için cehennem, ölümden sonrasının aksine henüz ölmemişken, yaşıyor olduğumuz dünya hayatında, bizlerle birlikte var olan başkalarıdır. Konuşup da kendimizi anlatamadığımız yahut biz anlatsak bile bizi anlayamayan başkalarıdır cehennem. Öyle ki yüzyıllar öncesinden bugüne dünya cehennem olmuş yanıyor, biz içinde kavrulurken, yine de o yangın ateşini harlamaktan da geri kalmıyoruz. Yüzyıllardır bir kısır döngü gibi, aynı hikâye; savaş, zulüm. İnsanlar ölüyor, en çok da insanlık… Dünya kaybediyor, biz kaybediyoruz.
Hakikat ki; var oluşundan bu yana dünya, yalnızca zulmü resmederken ne Picasso ne Abidin ne de bir başkası mutluluğu resmedemez. Yaşadığımızı zannettiğimiz mutluluklar, buruk mutluluklar…
Mutluluk hoşgörüde gizlidir. Hoşgörü ise dünyanın, dünyada var olan insanların, başkalarının, bizim henüz içimizde özümleyemediğimiz bir kavramdır. Eğer bunun aksi olsaydı; zulüm değil; hoşgörü, sevgi hâkim olsaydı dünyaya işte ancak o zaman doya doya resmedebilirdik mutluluğu.
Abidin’in Nazım’a yazdığı gibi, eğer mavi gözlerinde yanıp tutuşan hasretle yeniden kucaklaşabilselerdi Nazım’la, mutluluğun resmini o vakit yapabilirdi Abidin yahut biz, Türkiye Cumhuriyeti, bağrımıza basabilseydik Nazım’ı, o vakit de yapabilirdi Abidin mutluluğun resmini. Yalnız biz değil, yalnız Nazım… Dünyanın bütün insanları hoşgörüyle, insanla beraber var olmuş sevgi kavramıyla sıkı sıkıya kucaklayabilselerdi birbirlerini, bağrımıza basabilseydik birbirimizi, o kadar çok sevebilseydik insanı, sevgiyle, hoşgörüyle anlaşabilseydik aynı dili konuşmadan, aynı değerlere sahip olmadan bile, ancak o zaman hep bir olup yapabilirdik mutluluğun resmini, buna da ne tual yeterdi ne boya.
Mutluluğun hayatımızda daim olması umuduyla…
Yazarın (eceeskiköy) diğer yazılarına da göz atabilirsiniz.
Bizleri instagram üzerinden de takip edebilirsiniz.
